Schrijfwijze: ik ervoor of erna? Zwarte Pietdiscussie of Zwartepietdiscussie?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: Ik ervoor of erna? Zwarte Pietdiscussie of Zwartepietdiscussie?

Ditmaal in Schrijfwijze twee voorbeelden die de wenkbrauwen deden fronsen, maar beide juist bleken.

Onlangs viel het oog op een wat vreemde rubrieknaam in een plaatselijk blad. Ik en mijn club was de titel. Hoort dat niet andersom, mijn club en ik? Nee, dat blijkt niet perse zo te moeten. Allereerst is het zichzelf niet op de eerste plaats zetten wanneer men over een aantal personen spreekt slechts een vorm van beleefdheid, geen regel. Ten tweede gaat het in dat geval om personen en in dit geval om een band. Ik en mijn club gaat over clubliefde, niet over een activiteit die de club en de persoon in kwestie samen uitvoeren.

Schrijfwijze heeft regelmatig in het teken gestaan van spatiegebruik. Voornamelijk wanneer dit gebruik onjuist was. Ook deze week leek er weer een voorbeeld bij te komen. Totdat bleek dat er een uitzondering op de regel bestaat. Want wat is het geval, een eigennaam wordt in de Nederlandse taal ook met spatie als één geheel gezien. Anders dan bij tweede divisie en tweededivisieclub spreken we daarom wel van Zwarte Piet en Zwarte Pietdiscussie.

Schrijfwijze: Spatiegebruik, juist of niet? Eigennaam, ja of nee?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: Spatiegebruik juist of niet? Eigennaam, ja of nee?

Een een e-mailbericht over een vacature viel te lezen dat men op zoek was naar een content medewerker. Spatiegebruik is al vaker aan de orde gekomen op het Schrijfwijzeblog en ook hier is het op zijn plaats aan te geven waarom dit fout is. Content medewerker is zoals duidelijk te lezen is in dit bericht bewust los van elkaar geschreven, het staat namelijk tweemaal kort achter elkaar op dezelfde wijze gespeld.

Contentmedewerker is als definitie dan ook nog niet in (online) woordenboeken te vinden. Toch lijkt mij dat, wanneer men ook over een redactiemedewerker, productiemedewerker en baliemedewerker spreek, de enige juiste schrijfwijze het aaneenschrijven van de beide woorden is. Denk bijvoorbeeld ook aan het woord contentmanagementsysteem.

 Eigennaam, ja of nee?

In hetzelfde e-mailbericht stond te lezen dat het Internet een belangrijke bron van informatie zou vormen. Het gebruik van de hoofdletter duidt erop dat de maker van het bericht in de veronderstelling was dat het Internet een eigennaam betrof. Dit is simpelweg onjuist, er bestaat geen bedrijf of persoon met de naam Internet die eigenaar is van het wereldwijde web waar wij allen dagelijks gebruik van maken.

Schrijfwijze: Haarlem's of Haarlems? Sportster of sport-ster?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: Haarlems of Haarlem's? Sportster of sport-ster?

In een artikel op decorrespondent.nl over de het verleden en de toekomst van de Europese Unie stond Haarlem's Dagblad geschreven. Deze (verkeerde) bezitsvorm staat ook wekelijks in het blad Panorama in de rubriek Wouter's onderwereld.

De s die aan het woord wordt toegevoegd duidt op een bezit. Haarlem zijn dagblad, Wouter zijn onderwereld. Voor het toevoegen van deze s geldt hetzelfde als bij meervoudsvormen. Als de klank van de klinker er niet door veranderd kan de s eraan vast, verandert het de klank, dan moet voor de apostrof gekozen worden. In het geval van medeklinkers of klinkers met een accent wordt geen gebruik gemaakt van een apostrof. In dit geval dus Haarlems Dagblad (ook nog eens een eigen naam) en Wouters onderwereld.

Sportster of sport-ster?

Zo nu en dan kom je een woord tegen dat gespeld is op een wijze waarover je je twijfels kunt hebben. Soms blijken die twijfels ongegrond. Een voorbeeld hiervan is het koppelteken in het woord sport-ster dat in één van de verhalen in het boek Verhaal halen van Mart Smeets te lezen valt.

Wat wil het geval? Zowel de schrijfwijze sportster als de schrijfwijze sport-ster kan goed zijn. Dit is afhankelijk van de persoon waarop geduid wordt. Gaat het om een vrouw die sport beoefent dan spreken we van een sportster. Gaat het echter om iemand die een ster is in zijn vak, zoals in dit geval basketballer Michael Jordan, dan spreken we van een sport-ster. Dit om te voorkomen dat er twijfel bestaat of het over geslacht of over status gaat.

Schrijfwijze: Googlen of googelen? Geplant of gepland?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: googlen of googelen? Geplant of gepland?

In een artikel op Spitsnieuws.nl over de verborgen talenten van tv-presentator Arjen Lubach als dance-producer werd gesproken over googlen. Googlen is het werkwoord dat is ontstaan om het gebruikmaken van de internetzoekmachine Google aan te duiden. Het ultieme bewijs van de dynamiek van taal. Twintig jaar geleden kende geen enkele Nederlander heet woord googlen.

Het is misschien ook om die reden dat het woord verkeerd gespeld is. de correcte wijze is googelen. De hoofdletter van de eigen naam Google verval, zoals gebruikelijk, bij het werkwoord. Engelse woorden die op -le veranderen krijgen gebruikelijk de extra e wanneer een werkwoordsvorm zijn intrede in de Nederlandse taal doet. Denk bijvoorbeeld aan scrabbelen of shuttelen.

Geplant of gepland?

Auto-correct en andere spellingwijzers kunnen uitermate van pas komen. Het verkleint de kans op spelfouten aanzienlijk. Behalve als de verkeerde schrijfwijze die je gebruikt in andere gevallen wel juist is. Dit levert soms grappige foutjes op. Het voorbeeld uit de kop, geplant of gepland, is hiervan een goed voorbeeld. Geplant is een vervoeging van planten, hetgeen je doet met bomen en struiken wanneer je ze in je tuin plaatst. Gepland is een vervoeging van plannen, hetgeen je doet als je afspraken maakt met jezelf of anderen.