Schrijfwijze: binge watchen of binge-watchen? WK-voetbal of WK voetbal?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: binge watchen of binge-watchen? WK-voetbal of WK voetbal?

Op de website NRC Reader stond te lezen dat de theaterversie van de Deense dramaserie Borgen te vergelijken was met binge watchen. Bing-watchen komt steeds vaker voor in de Nederlandse taal en daarom moet dan ook de definitieve spelwijze worden bepaald. In dit geval spreken we van twee in het Engels losstaande woorden die samen één betekenis hebben. In dat geval komt in de vernederlandsing van het woord een koppelteken in plaats van een spatie. Binge-watchen is dus juist.

WK-voetbal of WK voetbal?

In een oude column van Youp van 't Hek stond te lezen dat iemand met opa's en oma's naar het wk-voetbal ging kijken. Dit is een geval van overijverig koppeltekengebruik. het gaat hier namelijk niet om het speeltuig (de wereldkampioenschapsvoetbal) maar om het toernooi (het wereldkampioenschap voetbal). Voetbal en WK horen dus niet bij elkaar en een koppelteken is dus niet nodig.

Schrijfwijze: on line of online? Van tevoren of vantevoren?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: on line of online? Van tevoren of vantevoren?

Soms is niet geheel te achterhalen waarom een bepaalde fout in een tekst sluipt. Zo staat in het boek Terug naar de kust van schrijftster Saskia Noort dat het personage Martin iets on line had gedaan. Mocht dit al uit twee woorden hebben bestaan, dan was er in de Nederlandse vertaling een koppelteken tussen geplaatst, zoals gebruiktelijk bij vernederlandsing van Engelse woorden. Toch is de enige juist wijze: online.

Van tevoren of vantevoren?

Soms is de samenvoegingsregel van de Nederlandse taal moeilijk te volgen. Er is geen direct aanwijsbare reden waarom van niet aan tevoren vast wordt gemaakt, maar het feit is wel dat dit niet gebeurt. Van tevoren is de enige juiste wijze en niet, zoals in deze column van Youp van 't Hek vantevoren.

Schrijfwijze: eersten of eerste? Word of wordt?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: eersten of eerste? Word of wordt?

Het is vaak niet geheel duidelijk wanneer een meervouds-n achter een woorden als eerste of beide wordt geplaatst. Is het beste of besten, of zoals in dit voorbeeld van DJBroadcast, is het eerste of eersten?  Een gemakkelijke manier om dit goed toe te passen is door te kijken of het woord slaat op personen. Zo niet, zoals in dit geval want het gaat over organisaties, dan komt er geen -n achter te staan.

Word of wordt?

Wanneer gebruik je nu wel een -t en wanneer niet ? De verwarring in dit voorbeeld uit hetzelfde artikel van DJBroadcast ontstaat door de plaats van het woord 'je'. Het is je wordt en word je en daarom lijkt deze zin te kloppen, maar in dit geval hoort wordt echter bij interview. Je kunt dit makkelijk controleren door hij/het in de plaatst te zetten voor Dit interview. Het wordt je aangeboden.

Schrijfwijze: koppeltekens? WeTransfer dienst of WeTransfer-dienst?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: koppeltekens? WeTransfer dienst of WeTransfer-dienst?

Koppeltekens hebben een beetje een status aparte in de Nederlandse taal. In deze blogpost behandelen we twee voorbeelden uit een blogpost op een platform voor freelancers. De eerste heeft te maken met samenstellingen met daarin een bedrijfsnaam. In dat geval gebruiken we altijd een koppelteken. Een goed voorbeeld is Hema-filiaal, maar dus ook WeTransfer-dienst.

Koppelteken?

Een ander voorbeeld van het gebruik van een koppelteken in een samenstelling is wanneer het eerste woord eindigt op een klinker en het tweede woord begint met een klinker. De klank van de klinkers kan door de samenstelling veranderen. E en i wordt ei en dat is niet de bedoeling. De juiste schrijfwijze is dan dus chocolade-industrie.

Schrijfwijze: gestresst of gestrest? Tekort of te kort?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: gestresst of gestrest? Tekort of te kort?

In het boek Terug naar de kust van Saskia Noort lezen we dat de hoofdpersoon vaak gestresst is. Dit lijkt logisch vanwege het woord stress. Wanneer we woorden uit andere talen echter in het Nederlands vervoegen dan eindigt de stam echter gewoon na de eerste van de dubbele letters. Het werkwoord stressen heeft dus als stam stres, het voltooid deelwoord is dan dus gestrest.

Tekort of te kort?

In hetzelfde boek lezen we dat iets te kort is. Op het eerste gezicht ben je geneigd te denken dat te en kort samengevoegd kunnen worden tot tekort. Toch is dit niet altijd juist. De twee schrijfwijzen hebben namelijk verschillende betekenissen. Tekort betekent dat ergens te weinig van is. Te kort betekent dat iets niet lang genoeg is, zoals in dit geval dus juist is.

Schrifjwijze: interviewde of interviewden? Is of zijn?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: rende of renden? Te lange zinnen?

Op een blog voor freelancers vond ik een iets te duidelijke meervoudfout. Wij is meervoud, daarom interviewden wij.

Is of zijn?

Uit hetzelfde blog kwam het volgende voorbeeld. Opnieuw hebben we het hier over het verschil tussen enkelvoud en meervoud.

Woorden uit een andere taal biedt vaak uitkomst bij dergelijk gevallen. Wanneer je twijfelt, of het zelfs helemaal niet weet kijk je gewoon naar het Nederlands. Indie Brands, independent brands, zijn dus onafhankelijke merken. In meervoud. De vraa is dus niet Wat is Indie Brands eigenlijk, maar wat zijn Indie Brands eigenlijk? 

Een andere vraag is waarom Indie Brands met hoofdletters wordt geschreven, spreken we hier van een eigennaam? Dit komt nog eens aan bod op Schrijfwijze.

Schrijfwijze: rende of renden? Te lange zinnen?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: rende of renden? Te lange zinnen?

In een tweet van een RTL-journalist werd een klassieke enkelvoud-meervoudfout gemaakt. De meervouds-n is vaak bijna stil wanneer we spreken. We slikken hem in en je hoort hem niet. Dat kan zijn weerslag hebben op onze schrijftaal. Wanneer we het over collega's hebben, meerdere dus, dan moeten we gewoon in de meervoudsvorm werken. Renden dus.

Te lange zinnen?

In een blog met tips voor freelancers stond een wel heel lange zin. Als zinnen langer worden worden ze vaak onleesbaar. In dit voorbeeld is dat goed te zien. Het weglaten van overbodige woorden kan veel goeds doen. 

Denk er bijvoorbeeld over na of het noemen van goede voornemens echt een toevoeging is aan datgene wat je wilt zeggen. Denk aan een zin als: Je moet vandaag productief zijn maar je hebt toch slecht geslapen? Hiermee schrap je vijf woorden, een derde van de originele zin, en voorkom je dat je tekst een speurtocht wordt.

Schrijfwijze: overbodig lanceren? Vijftal of vijf?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: overbodig lanceren? Vijftal of vijf?

Op de website van Bright vonden we een mooi voorbeeld van overbodig gebruik van woorden. De journalist sprak namelijk over het laten landen van een gelanceerde raket. Op zich niets vreemds. Ware het niet dat een raket altijd eerst gelanceerd moet worden voordat je hem kunt laten landen. Het woord lanceren kan hier moeiteloos achterwege gelaten worden.

Vijftal of vijf?

Van een groot fanblog van voetbalvereniging Feyenoord werd het volgende voorbeeld geplukt. 

Het achtervoegsel -tal wordt vaak gebruik om een tekst een deftigere lading te geven. Schrijftaal en deftigheid worden vaak met elkaar geassocieerd. Toch is het gebruik van -tal niet altijd aan te raden. Een vijftal kan alles van 5,0 tot en met 5,9999... (tot in het oneindige) zijn. Omdat we het hier over jeugdspelers hebben, en dus over mensen, weten we dat het vijf hele eenheden zijn. Mensen zijn namelijk altijd per 1 te rekenen, een half mens, een kwart mens of 5,45 mensen bestaan simpelweg niet.