Schrijfwijze: In of op? Stijl of steil?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: In of op? Stijl of steil?

Een moeilijk te maken onderscheid in de Nederlandse taal is dat tussen in en op wanneer het over een eiland gaat. Zo stond onlangs in een interview met Superman-acteur Henry Cavill dat hij in Jersey was geboren.

Het onderscheid tussen in en op is er één van geografie ten opzichte van staatskunde. Eilanden als Jersey, Corsica of Texel zijn eilanden die behoren bij een land, het zijn geen landen op zich. Dit betekent dat de schrijfwijze die behoort bij het woord eiland, op dus, wordt over genomen. Je bent geboren op een eiland dus ook op Jersey. Anders is dat voor bijvoorbeeld Cuba of IJsland. Dit zijn weliswaar ook eilanden, maar tevens de namen van landen. In dat geval wordt de schrijfwijze ook overgenomen. Een voorbeeld is: het onderwijssysteem in Cuba.

Stijl of steil?

In de Volkskrant stond dat iemand graag blond stijl haar wilde. De spreekster in kwestie valt hierin niets te verwijten maar de journalist wel. Het gaat namelijk niet over de klasse van het haar maar over het hebben van recht (of glad) haar. Steil haar dus. Een letter verschil leidt tot een totaal andere zin.

Schrijfwijze: 65+er of 65-plusser? Hoewel of ondanks dat?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: 65+er of 65-plusser? Hoewel of ondanks dat?

Een belangrijk aspect van goede tekstbeheersing is consequent zijn in de manier waarop men een bepaalde schrijfwijze hanteert. Een goed voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld het gebruik van cijfers. Wanneer men drie schrijft, schrijf dan niet in de volgende alinea 3. Een ander voorbeeld is het gebruik van de schrijfwijze van een samengesteld woord. Op de website Frankwatching werd nogal gegoocheld met de schrijfwijze van 65-plusser. Zo werd op meerdere plekken in het artikel voor deze wijze gekozen.

Toch werd ook zo nu en dan een andere schrijfwijze gehanteerd.

Deze laatste wijze is niet alleen inconsequent, hij is ook fout. wanneer men ervoor kiest om in plaats van plusser te schrijven een plusteken te gebruiken vervalt namelijk de samenstellingsregel. 65e en plusser zijn afzonderlijk als woorden te gebruiken, 65+ en er niet. Kies je ervoor om 65+'er te schrijven, gebruik dan een apostrof.

Hoewel of ondanks dat?

In de vertaling van de Scandinavische thriller De Zoon van Jo Nesbø viel het gebruik van de woorden ondanks dat op.

Dit gebruik is een typisch voorbeeld van ronduit lelijk taalgebruik. Ondanks dat, het gebruik van twee woorden, is simpelweg omslachtig. Een mooi, direct, Nederlands woord dat exact hetzelfde betekent bestaat namelijk ook. Hoewel heeft in dit gebruik exact dezelfde betekenis en is daarom veel mooier en beter. De schrijfwijze van ondanks dat is niet verkeerd, toch is het niet goed. Hoe tegenstrijdig dat ook mag klinken.