Schrijfwijze: caffeïne of cafeïne? Groter als of groter dan?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: caffeïne of cafeïne? Groter als of groter dan?

Op een website over sportvoedingssupplementen lees je dat aan één van de producten caffeïne is toegevoegd. Omdat het meerdere keren achter elkaar zo geschreven staat, is dit bewust gedaan. Dat neemt niet weg dat het verkeerd is. Eén f is voldoende, zeker ook vanwege het accent op de ï. 

Groter als of groter dan?

Eén van de bekendste taalfouten in de Nederlandse taal is die van de vergrotende trap. Wanneer iets gelijk is aan het ander, dan gebruik je als. Het is dus even groot als. Is het groter? Dan gebruik je groter dan. In dit voorbeeld is het dus verkeerd.

Schrijfwijze: opna of op na? Scrollt of scrolt?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: opna of op na? Scrollt of scrolt?

Het vreemde aan op na houden is dat het woord er een grote rol speelt. Wanneer we het hebben over eropna houden, dan is dit goed. We kennen het woord nahouden immers niet. Overigens is erop na houden ook goed. Valt er eraf? Dan gaan op en na uit elkaar ...ouderwetse methodes op na houden... is dus goed.

Scrollt of scrolt?

Het is ook goed om zo nu en dan een goed voorbeeld te nemen. Doordat we gewend zijn aan het Engelse woord scroll, lijkt scrollt de juiste werkwoordvervoeging. Omdat het werkwoord echter vernederlandst is, werken we bij scrollen niet met de stam scroll, maar scrol. Je scrolt is daarom dus juist.

Schrijfwijze: freelance wereld of freelancewereld? Ooit of na de Tweede Wereldoorlog?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: freelance wereld of freelancewereld? Ooit of na de Tweede Wereldoorlog?

Onjuist spatiegebruik is één van de fouten die het meest voorkomt in de Nederlandse taal. Een spatie kan dan ook een groot verschil maken in wat er staat. Is het een freelance wereld, of ben je actief in de freelancewereld? Omdat er gesproken wordt over een bemiddelingsplatform (voor freelancers), betreft het het laatste. De spatie mag dus achterwege worden gelaten.

Ooit of na de Tweede Wereldoorlog?

We hebben nu aandacht voor een ander soort fout dan gebruikelijk op Schrijfwijze. In het eerste deel van de zin staat dat er gekeken wordt naar de periode na de Tweede Wereldoorlog. Om vervolgens in het tweede deel te stellen dat het de kleinste overwinning ooit is. Welke is het nu: ooit of de periode na de Tweede Wereldoorlog?

Schrijfwijze: gestresst of gestrest? Daartussendoor of daar tussendoor?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: gestresst of gestrest? Daartussendoor of daar tussendoor?

Woorden die uit een andere taal zijn geadopteerd zorgen vrijwel altijd voor problemen bij de vervoegingen. Stress als werkwoord gebruiken betekent dat je uitgaat van de stam stress, met één s dus. Het voltooid deelwoord is daarom dus ook gestrest. 

Daartussendoor of daar tussendoor?

Daartussendoor als één woord schrijven ziet er misschien wat raar uit. Ook kan het lastig zijn voor mensen die wat meer moeite hebben met lezen om zulke lange woorden te verwerken. Toch is het wel juist. Daar tussendoor met een spatie ertussen is overigens niet fout. Aan elkaar schrijven wat aan elkaar kan heeft wel de voorkeur,

Schrijfwijze: aantal komen of komt? Functioneerde of functioneerden we?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: aantal komen of komt? Functioneerde of functioneerden we?

Vandaag twee voorbeelden van enkelvoud- en meervoudvormen die fout gaan. In het eerste geval de meervoudvorm komen. Vaak wordt dit zo geschreven omdat gedacht wordt dat naar het meervoud rode wijnen wordt verwezen. Het is echter zo dat het hier gaat om een aantal wat een enkelvoudvorm is. Juist is dus: een aantal uitstekende rode wijnen vandaan komt.

Functioneerde of functioneerden we?

In dit voorbeeld is het precies andersom. Functioneerde hoort niet bij gezin, maar bij we. Gezin is enkelvoud, maar we is meervoud. Juist zou dus zijn: als gezin functioneerden we.

Schrijfwijze: opkomt dagen of komt opdagen? Zoveel of meer?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: opkomt dagen of komt opdagen? Zoveel of meer?

Opkomen is een bestaand woord, zoals ook opdagen dat is. Dat bij samenstellingen daarom wel eens fouten worden gemaakt is niet zo vreemd. Omdat op in dit geval bij dagen hoort, moet hier eigenlijk komt opdagen staan. Natuurlijk kan je de samenstelling opdagen ook uit elkaar halen. Dit zorgt echter niet voor de samenstelling opkomen. Het wordt dan: op komt dagen.

Zoveel of meer?

Je gebruikt als wanneer iets gelijk is aan elkaar. Je gebruikt dan wanneer er een verschil is, dus meer of minder. Wanneer twee keer zoveel gebruikt, dan lijkt zoveel te zeggen dat het gelijk is. Het is echter het dubbele, namelijk twee keer zoveel. Dat is dus veel meer. Om verwarring te voorkomen is dit dus ook beter: twee keer meer volgers op X dan... Zo weet je zeker dat je goed zit. Natuurlijk kan twee keer zoveel volgers als, ook worden gebruikt.

Schrijfwijze: opzoek of op zoek? Oekraïens of Oekraiens?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: verandert of veranderd? Feyenoord of de competitie?

Het verschil tussen opzoek, van iets opzoeken, en op zoek, van op zoek zijn naar iets, is lastig te onderscheiden. In dit geval is de UEFA op zoek naar iets, namelijk een andere speelstad. Op zoek met een spatie is dus de juiste vorm.

Oekraïens of Oekraiens?

In dit voorbeeld is een woord vergeten, na internationaal. Dit is echter een onzorgvuldigheid en niet de 'fout' die we bespreken. We schrijven Oekraïens met een accent op de ï. Dat doen we om aan te geven dat de bij de uitspraak van het woord niet de a en de i, maar de i en de e bij elkaar horen. Oekraïens is dus juist.

Schrijfwijze: lijden of leiden? In of op?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: lijden of leiden? In of op?

Het verschil tussen lijden en leiden is voor velen onduidelijk. Zoals ook te zien is in dit voorbeeld. Lijden betekent ondervinden. Je hebt er last van, zoals in dit geval de nekklachten. Daarom is het ook niet vreemd dat in dit voorbeeld deze fout gemaakt wordt. Wat echter bedoeld wordt, is dat van het één het ander komt. Er ontstaat te veel spanning in de monnikskapspier en dit leidt tot nekklachten. Leiden is hier dus de juiste vorm.

In of op?

De Bahama's vormen een eilandengroep voor de kuststroken van Miami en Cuba. Daarom zou je geneigd zijn dat je op de Bahama's woont. De Bahama's is echter ook de naam van het land. Zoals in dit voorbeeld is geschreven op het eiland... in de Bahama's is dus juist. Wel is natuurlijk de veramerikanisering van Bahamas, zonder apostrof, fout in het Nederlands.

Schrijfwijze: die of dat dieet? Tournee of toernee?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: die of dat dieet? Tournee of toernee?

Als het gaat om betrekkelijk voornaamwoorden zoals die en dat, is het altijd belangrijk om goed te bekijken op welk woord ze betrekking hebben. In dit geval heeft die betrekking op een vrij extreem dieet. Zet je ze achter elkaar, dan ontdek je dat je schrijft: een vrij extreem dieet dat iedereen eenvoudig... Wanneer je het als betrekkelijk voornaamwoord met enkele woorden ertussen gebruikt, verandert dit niet. Die moet hier dus dat zijn.

Tournee of toernee?

Artiesten kondigen vaak een tour aan. Is het daarmee ook een tournee? Wanneer we kijken naar wat in Nederland geldt, dan blijkt dat beide opties toegestaan zijn. Wel is het zo dat tekstverwerkers zoals Word en Wordpress toernee vaak als fout markeren. Tournee is iets gangbaarder. Dit voorbeeld is dus goed.

Schrijfwijze: stook of stak? Uitten of uiten?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: stook of stak? Uitten of uiten?

Sommige dingen zijn gewoon ronduit fout. De verleden tijd van steek is stak, niet stook. Stoken is het verbranden van brandhout in een kachel.

Uitten of uiten?

In dit voorbeeld zien we hoe de tegenwoordige tijd en verleden tijd door elkaar gebruikt worden. Waar de hele zin in tegenwoordige tijd staat, wordt voor uiten ineens de verleden tijd gebruikt. Dit zijn fouten die te voorkomen zijn bij nalezen. Uiten, met één t, is hier juist.

Schrijfwijze: verandert of veranderd? Feyenoord of de competitie?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: verandert of veranderd? Feyenoord of de competitie?

Wanneer je het voltooid deelwoord van veranderen wilt gebruiken, dan schrijf je is ... veranderd. Je gebruikt in dit voorbeeld dus een d in plaats van een t.

Feyenoord of de competitie?

In een analyse over de nieuwe trainer van voetbalclub Feyenoord werden zijn prestaties tegen het licht gehouden. De auteur wil aantonen dat de trainer zich in competities van het niveau van de eredivisie bewezen heeft. Er staat nu echter dat Feyenoord op zich een competitie is. Dit is waarschijnlijk gewoon een onoplettendheid, maar beter is: een vergelijkbare competitie als die van Feyenoord kan presteren.

Schrijfwijze: Welke fabriek? Word je of wordt je?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: welke fabriek? Word of wordt?

Soms kan de volgorde waarin woorden staan een groot verschil maken. Worden in de onderstaande fabriek bijvoorbeeld kinderen tot 12 jaar gemaakt? Wanneer je schrijft: een einde maakt aan kinderarbeid voor kinderen tot 12 jaar in fabrieken dan is direct een stuk duidelijker wat bedoeld wordt. 

Word je of wordt je?

Het is je wordt, maar ook word je.  Let daar dus ook goed op wanneer je hier zinnen mee maakt.

Schrijfwijze: voetbalster of stervoetballer? van of uit de schoolbanken?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: voetbalster of stervoetballer? Van of uit?

Voetbalster is op zich geen verkeerd wordt. Hoewel woorden tegenwoordig steeds meer genderneutraal worden gebruikt en zowel mannen als vrouwen als voetballer worden omschreven, is voetbalster eigenlijk de vrouwelijke vorm. Het gaat in dit voorbeeld echter om iemand die een ster is in de sport, namelijk de Braziliaan Neymar. Stervoetballer is dan het juiste woord.

Van of uit de schoolbanken?

Je zit in de schoolbanken. Wanneer je klaar bent met school, kom je dus ook uit de schoolbanken. 

Schrijfwijze: hun of hen? Sociaal, sociale of social media?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: hun of hen? Sociaal, sociale of social media?

In dit voorbeeld zien we zowel hun als hen staan. Wanneer gebruik je nu welke? Het eerste deel om hun een cijfer te geven, is goed. Het is het meewerkend voorwerp. Het tweede voorbeeld betreft een lijdend voorwerp elk van het nog in leven zou verblijven. Hiermee is direct ook het verschil goed te zien. 

Sociaal, sociale of social media?

In de meeste gevallen gebruiken we voor social media gewoon deze term uit het Engels. Mocht je echter toch de Nederlandse term willen gebruiken, dan schrijven we sociale media. Social media en sociale media zijn dus allebei goed, maar sociaal media, zoals in dit voorbeeld, is dat niet.

Schrijfwijze: de of het wk afstanden? gratis huren?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: de of het wk afstanden? Gratis huren?

Zoals al uit het woord afstanden kan woorden afgeleid, gaat het om meerdere onderdelen. Het is dus ook niet het wereldkampioenschap, zoals bij een wk allround, maar het zijn meerdere wereldkampioenschappen. Daarom is het dus goud op de wk afstanden in Polen.

Gratis huren?

Sommige zinnen zijn gewoon ronduit fout. De definitie van huren is het gebruik van goederen tegen een vergoeding. Dit sluit dus al uit dat dit gratis kan. Wat wel zou kunnen is een halfjaar gratis mochten gebruiken.

Schrijfwijze: verstrekkend of ver strekkend? Welsh of Welshe?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: verstrekkend of ver strekkend? Welsh of Welshe?

Sommige woorden brengen je soms in de war. Verstrekken betekent immers iemand iets overhandigen. Toch is verstrekkend ook één woord, in plaats van ver strekkend. Daarom is het belangrijk om ook dit goede voorbeeld hieronder te benadrukken.

Welsh of Welshe?

Welsh is een taal. Een voetbalclub uit Wales is echter een Welshe voetbalclub, zoals ook over een Engelse voetbalclub of Franse voetbalclub wordt gesproken.

Schrijfwijze: kosten of kost? Wie zegt?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: kosten of kost? Wie zegt?

Dit keer twee fouten in hetzelfde voorbeeld. Twee derde is enkelvoud in de Nederlandse taal, toch is kosten meervoud. Dit komt omdat het niet 2 euro kost om twee derde van de producten te kopen. Al deze producten hebben afzonderlijk een prijs die lager dan 2 euro ligt.

Wie zegt?

Een bedrijf menselijke eigenschappen geven klopt natuurlijk niet. Een bedrijf zegt niets. Wel kan bijvoorbeeld een woordvoerder van een bedrijf iets zeggen.

Schrijfwijze: gestreamed of gestreamd? Is of heeft?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: gestreamed of gestreamd? Is of heeft?

Vaak zien we wanneer Engelse woorden hun intrede in de Nederlandse taal maken dat de Engelse schrijfwijze wordt aangehouden. Wanneer een woord echter vernederlandst, gelden ook de Nederlandse taalregels. De stam van streamen is stream. Het voltooid deelwoord is daarom dus ook gestreamd.

Is of heeft?

Japan is geen cultuur, Japan is een land. Een land kan wel een cultuur hebben. Japan heeft een cultuur die... zou hier dus juist zijn

Schrijfwijze: twee of drie? Grand Prix of Grands Prix?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: twee of drie? Grand Prix of Grands Prix?

Wanneer een kalender uit drie onderdelen bestaat, dan telt het eerste element dat je noemt dus mee in deze opsomming. Naast Austin, Texas zijn er Miami en Las Vegas. Er zijn dus 3 GP's in het land, maar naast Austin zijn dat er twee.

Grand prix of Grands prix?

Het woord Grand prix in het meervoud zetten is lastig. Door de x op het eind lijkt het al meervoud. Taaldeskundigen hebben echter in een ver verleden al afgesproken dat het meervoud van Grand prix, Grands prix moet zijn.

Schrijfwijze: beide of beiden? De of het?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: beide of beiden? De of het?

Het verschil tussen beide en beiden is het best te bepalen door in de zin te kijken of het om personen gaat. In dit voorbeeld is dat niet het geval. Het gaat namelijk over Ajax en Feyenoord. In dat geval is het is, dus: Beide zien Graham Potter als...

De of het?

Omdat het de tekst is, lijkt het ook logisch dat het om de stuk tekst gaat. Het lidwoord slaat hier echter op stuk en niet op tekst. Daarom is het dus ook het stuk tekst.