Schrijfwijze: spatie, ja of nee? 12e of twaalfde?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: spatie ja of nee? 12e of twaalfde? 

Spatiegebruik is al vaak besproken in deze serie. Meestal wordt een spatie onjuist gebruikt, zo ook in dit geval op een website vol marketingtips. De regel in de Nederlandse taal is dat wanneer woorden aan elkaar geschreven kunnen worden, dat ook moet gebeuren. In dit geval spreken we dus over marketingcampagnes. Wanneer je het niet zeker weet, probeer dan een ander, vergelijkbaar woord ervoor in de plaats te zetten wat het makkelijker maakt. Denk in dit geval bijvoorbeeld aan verkiezingscampagnes.

12e of twaalfde?

Steeds vaker gebruikt men cijfers om een getal uit te drukken in plaats van het cijfer uit te schrijven. Dit is op zichzelf niet fout hoewel getallen van één tot en met twintig evenals tientallen en honderdtallen stylistsch mooier zijn in woord dan in getal. Kiest men er echter voor om toch de getallen te gebruiken, wees dan consequent. In dit geval, van de webstiee Bright.nl, zien we binnen tien woorden afstand 12e en vierde gebruikt worden. Beter zou in dit geval het gebruik van het woord twaalfde zijn geweest.

Schrijfwijze: omarmt of omarmd? Als of dan?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: omarmt of omarmd? Als of dan?

Het voltooid deelwoord is momenteel misschien wel de taalregel die het slechtst wordt toegepast in de Nederlandse taal. Wanneer deze regel niet goed wordt aangeleerd is hij ook ontzettend moeilijk te begrijpen. In dit voorbeeld, uit een boek over drugscrimineel Charles Z. zien we dat de FIOD werd omarmt. De bekende kofschip-regel (of voor de jongeren: kofschiptaxietje of xtc-koffieshopje) leert ons dat de letter m van omarmen een zogenaamde stemhebbende klank is, hij komt immers niet in kofschip voor. Wanneer een dergelijk werkwoord wordt vervoegd tot voltooid deelwoord dan eindigt deze altijd op een d. Een andere manier om dit te onthouden is door er verleden tijd van te maken, omarmde. Hier is de d duidelijk hoorbaar, wat het gemakkelijker onthouden maakt. Omarmt wordt overigens ook niet door een spellingchecker als fout aangemerkt, in tegenwoordige tijd bestaat omarmt namelijk wel als woord.

Als of dan?

Wanneer gebruik je als en wanneer gebruik je dan? Ook dit is een regel die steeds minder vaak goed wordt toegepast. In dit specifieke voorbeeld, uit hetzelfde boek over Charles Z. wordt bij een vergelijking dan gebruikt. Het gebruik van het woord dan is echter alleen juist wanneer een overtreffende trap wordt beschreven. Dit betekent dus dat in dit onderstaande voorbeeld (een vergelijking), dat er zo'n grote als, in plaats van zo'n grote dan, geschreven had moeten worden.