dinsdag 29 december 2015

Schrijfwijze: op komst of opkomst? Te veel of teveel?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: op komst of opkomst? Te veel of teveel?

In de Nederlandse taal, anders dan in bijvoorbeeld het Engels, proberen we de spatie zo veel als mogelijk uit te bannen. Samenstellingen genieten vrijwel altijd de voorkeur. Toch zijn er een aantal uitzonderingen op de regel.

Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat de betekenis van het woord verandert wanneer voor samenvoeging wordt gekozen. op komst of opkomst bijvoorbeeld. Wanneer we het hebben over opkomst als samenvoeging dan hebben we het over bijvoorbeeld de hoeveelheid mensen die ergens aan meedeed, de opkomst bij verkiezingen bijvoorbeeld. Ook kan het gaan over een fenomeen dat steeds vaker voorkomt, de opkomst van het bloggen bijvoorbeeld.
Hebben we het over op komst, dus met een spatie, dan hebben we over iets wat aanstaande is. Zo is in het bovenstaande voorbeeld het jaargetijde winter niet ver weg meer. Denk bijvoorbeeld ook aan een zwangerschap, dan is een baby op komst.

Te veel of teveel?

Een andere is het verschil tussen teveel en te veel. Deze is ingewikkelder omdat zij in de basis een redelijk gelijke definitie kennen. te veel betekent namelijk dat je met minder ook het gewenste resultaat had kunnen boeken. je hebt bij voorbeeld te veel woorden gebruikt om een opstel te schrijven. 

Teveel betekent dat er een overschot is. Deze schrijfwijze gebruik je wanneer teveel een zelfstandig naamwoord is. Een teveel of het teveel.