maandag 21 september 2015

Schrijfwijze: Bijgekomen of bij gekomen? Gevleid of gevlijd?

Taal mag dan een dynamisch iets zijn, sommige schrijfwijzen zijn gewoon fout. Andere zijn verschrikkelijk lelijk. In de serie Schrijfwijze neem ik zo nu en dan een aantal foute woorden en zinnen onder de loep die mij opvallen. Vandaag: bijgekomen of bij gekomen? Gevleid of gevlijd?

Een vriend van me, ook werkzaam in de tekstschrijverij, ging onlangs enkele dagen op reis. Toen hij terugkwam sms'te hij me dat hij flink was bij gekomen. Ik vroeg hem waarbij? Het al dan niet aan elkaar schrijven van (bij)gekomen levert twee totaal ongerelateerde betekenissen op.

Allereerst hetgeen mijn tekstschrijvende vriend eigenlijk bedoelde, het werkwoord bijkomen. Dit werkwoord kan op meer dan tien manieren worden gedefinieerd waarvan de definitie: tot zichzelf komen het best passend is. Hij was enkele dagen op reis gegaan en was flink uitgerust en had nieuwe energie opgedaan om weer het dagelijks leven in te gaan.

Hij schreef echter bij gekomen, los van elkaar. Dit laat zich het best vertalen als bereiken of arriveren. dit kun je zowel uitleggen in gewichtstoename, er zijn bij hem een paar kilo's bij gekomen, of in de aankomst van bezoekers, als er nog meer mensen bij komen is het terras vol. Zoals gezegd zijn beide definities verre van gelijkend.

Vlijden of vleien?


De aanleiding om over deze schrijfwijze te bloggen komt uit een boek. Ik las de afgelopen tijd namelijk Maffiamaat van Bram Moszkowicz. Een boek dat ik verder overigens met plezier gelezen heb. Al viel mij direct op dat er iets niet klopte toen ik de volgende zin las:



Zoals te zien is bedoelde de auteur dat het ego van het personage werd gestreeld. Anders gezegd was hij gevleid. Wat echter in het boek terecht is gekomen is dat hij gevlijd was. Vlijen betekent echter iets zachtjes, met beleid, neerleggen. Opnieuw twee betekenissen die verre van gelijkend zijn. De oorzaak hiervan is het gezegde in het gevlij komen. Dit is namelijk een hybride vorm, het betekent namelijk zich vlijen (neerleggen) bij een mening die niet de zijne is om het ego van een ander te strelen (vleien).